پایش بیابان‌زایی دشت گرمسار با تأکید بر دو معیار آب و کشاورزی

پایش در مدیریت جامع‌ به‌ معنای جمع‌آوری و ذخیرة نظام‏مند آمار و اطلاعات از فعالیت‏ها و استراتژی‏هایی است که امکان ارزیابی و گزارش از شرایط کلی محدودة مورد نظر را فراهم می‏نماید. برای پایش ‌‌بیابان‌زایی در ‌دشت گرمسار از مدل IMDPA استفاده شد. با اطلاع از شرایط منطقه، دو معیار آب و کشاورزی معیارهای اصلی در بیابان‌زایی ‌در نظر گرفته شد. طبق‌ مدل برای معیار آب‌ سه شاخص‌ـ هدایت الکتریکی، میزان جذب سدیم، و افت سطح آب زیرزمینی‌ـ و برای معیار کشاورزی چهار شاخص‌ـ الگوی کشت، عملکرد با توجه به تناسب اراضی‌، سیستم آبیاری و شدت کاربرد نامناسب ماشین‌آلات، و کود و سموم شیمیایی‌ـ ‌در نظر گرفته شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد معیار کشاورزی در سال 1381 با متوسط وزنی 17/2 و در سال 1390 با متوسط وزنی27/2 معیار غالب بیابان‌زایی در منطقة مورد مطالعه است. از بین شاخص‌های مورد مطالعه، شاخص سیستم آبیاری در هر دو دوره بیشترین وزن و تأثیر را در بیابان‌زایی داشت. همچنین، بر اساس ارزیابی‎ها و بررسی‎های انجام‌شده، متوسط وزنی ارزش کمّی شدت وضعیت فعلی بیابان‎زایی برای کل منطقه برای سال‌های 1381 و 1390 به‌ترتیب 931 و 10/2 تعیین شد که نشان‌دهندة افزایش روند بیابان‌زایی است. از طرفی، با توجه به اینکه معیار کشاورزی جزو عوامل انسانی است، ‌با مدیریت اصولی می‌توان از گسترش بیابان‌زایی در منطقه جلوگیری کرد.